Қазақстанда 10 жастан асқан жеңіл автомобильдер саны басым болып келеді. Өнеркәсіп және құрылыс министрлігінде LS-ке егжей-тегжейі айтылды.
2023 жылғы 1 желтоқсандағы ресми статистикаға сәйкес, Қазақстанда 4,6 млн жеңіл автокөлік тіркелген. Оның ішінде үш жастан аспаған машиналардың үлесі небәрі 5,1%. (289,9 мың бірлік) құрады. Үш жастан жеті жасқа дейінгі көлік құралдарына 11,3% (523 мың бірлік), 10 жастан 20 жасқа дейін – 23,4% (1,1 млн бірлік), 20 жастан асқан көлік құралдарына – 45,7% (2,1 млн бірлік) тиесілі болды.
Осылайша, елде 10 жастан асқан 69,1% немесе 3,2 миллион жеңіл автомобильдер бар, бұл автопаркті жаңарту қажеттілігін көрсетеді.
Сонымен қатар, үш облыста 10 жастан асқан көлік құралдарының үлесі 80%-дан асады. Ең жоғары көрсеткіш – Жамбыл облысында (85,5%). Бұдан кейін Алматы облысы (82%) және Жетісу облысы (81,9%). Ең аз жас машиналары – Астанада, 46%.
Үш жасқа дейінгі автокөліктердің ең көбі Атырау облысында тіркелген – 12,1%. Өңір Астананы 10,6% басып озды. Ең елеусіз көрсеткіш Алматы облысында (3,4%), Жетісу облысында (3%) және Жамбыл облысында (2,7%) тіркелді.
Индустрия министрлігінде автомобильдердің үлесі үш жылға дейін өсетінін атап өтілді. Бірақ заңдастыру бағдарламасының арқасында көрсеткіш теріс жаққа өзгерді. Елде 10 жастан асқан машиналардың қатары көп тіркелген.
"2023 жылы жеңіл автомобильдерді бастапқы тіркеу бойынша операциялардың ең көп саны маусым айында (жария ету бағдарламасының соңына қарай) жүргізілді – 57,8 мың, бұл ретте алдыңғы айға импорттың өсуі елеусіз болды (+11% немесе +1,4 мың бірлік). Яғни, статистикаға Қазақстанда болған шетелде тіркелген көлік құралдары әсер етті. Осыған байланысты 10 жастан асқан автокөліктердің үлесі 69,1%-ға немесе 3,2 млн бірлікке жақындады", — деп түсіндірді министрлікте.
Министрліктің күтуінше, өндірістің өсуі нәтижесінде автопаркті жаңарту көрсеткіші жақсарады.
Оның ішінде Алматыда қуаттылығы жылына 90 мың бірлік және құны 164 млрд теңге болатын мультибрендтік зауыттың (Chery, Haval және Changan) құрылысы басталды. Құрылысты аяқтау 2024 жылдың IV тоқсанына жоспарланған. Бұл корпусты дәнекерлеу және бояу бойынша технологиялық операцияларды қолдана отырып, шағын түйінді өндіріс болады.
Сондай-ақ, 2025 жылы Қостанайда қуаттылығы жылына 70 мың бірлік болатын жаңа зауыттың (Kia) құрылысы аяқталады. Корей серіктестерінің инвестициялары 90 млрд теңгені құрайды.
Бұдан басқа, Алматының индустриялық аймағында қуаттылығы жылына 80 мың автомобиль шығаратын кәсіпорын (Exeed) салу жоспарлануда. Инвестиция көлемі 72 млрд теңге.
Сондай-ақ, ағымдағы жылы автокөлік нарығының 10-15%-ға өсуі күтілуде.
Министрліктің мәліметінше, автопарктің ескіру проблемаларын шешу үшін техникалық және экологиялық стандарттарға сәйкес келмейтін көлік құралдарынан құтылуға мүмкіндік беретін кешенді тетік қажет. Оның ішінде кәдеге жарату жүйесін дамыту маңызды.
Сонымен қатар, отандық өндірушілерді қолдап, жаңа көлік құралдарына сұранысты ынталандыру қажет.
Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін LS редакциясы Қазақстанда автомобильдер 2024 жылы 12-17%-ға қымбаттауы мүмкін деп хабарлаған болатын. Сонымен қатар, кейбір модельдер арзандауы мүмкін.
